ادبیات عامه (ضرب‌المثل ها وکنایات ) و بازتاب آن در رمان‌های «جلال آل‌احمد»

نویسندگان

  • حمیدرضا قانونی استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور مرکز نجف آباد (تخصص عرفان و ادبیات معاصر).
چکیده مقاله:

 بخش گسترده و مهمّی از فرهنگ و ادبیات عامّه هر ملّت، ادبیات شفاهی یا فولکلور است. این نوع ادبی شامل عادات، سنن، افسانه‌ها، قصه‌ها، باورها، آیین‌ها، ترانه‌ها، آداب و رسوم و ضرب‌المثل‌ها و بخش بسیار گسترده‌ای است که عمدتاً در عصر حاضر به‌ویژه پس از آشنایی ایرانیان با نوشتار و ادبیات غرب، مورد توجه قرار گرفت. این کاربردها در نثر فارسی و به‌خصوص در نوع ادبی داستان و رمان بیشتر از شعر بود. در این میان، جلال آل احمد از داستان‌نویسان و نویسندگان معاصری است که در آثار خویش بسیار از ادبیات عامیانه بهره گرفته است، پس از جمال‌زاده و صادق هدایت این آل احمد است که از این نوع گسترده در زبان داستان استفاده کرده است؛ ازآنجاکه وی در بین توده مردم زندگی می‌کرد و در حقیقت یکی از آنان بود، داستان‌ها و آثار او پر از کاربردهای ادبیات عامیانه است؛ به‌طورکلی عناصر فولکلوریک به‌کاررفته در داستان‌های آل‌احمد را می‌توان به پنج دستة اصلی ضرب‌المثل، اصطلاحات ضرب‌المثلی (مثل‌واره‌ها)، مثل‌های داستان‌دار، واژگان و اصطلاحات مردمی و کنایات تقسیم کرد. این مقاله بر آن است تا به بررسی جایگاه این نوع ادبی در آثار داستانی جلال آل احمد بپردازد و با ارائه مواردی از امثال و حکم و کنایات موجود در آثار او و توضیح و تبیین آن‌ها، چهره ادبیات عامه یا بخش‌هایی از آن را در داستان معاصر و به‌ویژه آثار آل احمد روشن و اهمیت این نوع کاربردی را در ایجاد ارتباط با خواننده و مقبولیت عام آثار او مشخص کند.

Download for Free

Sign up for free to access the full text

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی بازتاب جلوه¬های فرهنگ عامه (فولکلور) در داستان¬های جلال آل احمد

با رواج داستان‌نویسی نوین و تغییر زبان و سبک نوشتار و ورود درون­مایه­های جدید به عرصة ادبیات داستانی، داستان و رمان نیز پذیرای فرهنگ عامه شد. این مسائل در کنار یکدیگر باعث توجه پژوهشگران و نویسندگان به فرهنگ تودة مردم گشت. یکی از این رویکردها بررسی تأثیر فرهنگ بومی و عامه شامل گویش، آداب و رسوم محلی، اصطلاحات و ضرب‌المثل­های بومی و.... است. ادبیات داستانی امروز به دلیل الهام گرفتن از زندگی مردم...

متن کامل

شهرسازی مدرن و بازتاب آن در ادبیات اگزیستانسیالیستی

با انقلاب صنعتی ماشین بر زندگی انسان غلبه کرد. در آغاز انسان شیفته ماشین شد. شیفته نظم، اتوماسیون و کارآیی آن . سپس سعی کرد این نظم ماشین وار را بر زندگی خود منطبق کند و محیطی کاملاً منظم، پاکیزه و پیش بینی شده بسازد. بدین ترتیب شهرسازی مدرن پا به عرصه گذاشت. در مقایسه با محیط بی نور، بی هوا و آلوده ی دوران صنعتی شدن، شهرسازی مدرن نوید محیطی بهداشتی، ایمن و عادلانه را می داد. اما انسان بتدریج اح...

متن کامل

بررسی بازتاب جلوه های فرهنگ عامه (فولکلور) در داستان های جلال آل احمد

با رواج داستان نویسی نوین و تغییر زبان و سبک نوشتار و ورود درون­مایه­های جدید به عرصه ادبیات داستانی، داستان و رمان نیز پذیرای فرهنگ عامه شد. این مسائل در کنار یکدیگر باعث توجه پژوهشگران و نویسندگان به فرهنگ توده مردم گشت. یکی از این رویکردها بررسی تأثیر فرهنگ بومی و عامه شامل گویش، آداب و رسوم محلی، اصطلاحات و ضرب المثل­های بومی و.... است. ادبیات داستانی امروز به دلیل الهام گرفتن از زندگی مردم...

متن کامل

بازتاب فرهنگ عامه در غزلیات شمس

   فرهنگ عامه شاخه­ای از فرهنگ هر ملت و از اجزاء سازندة آن است. تمام فرهنگ‌ها و جوامع شناخته­شده در جهان دارای فرهنگ عامه­اند. ابعاد وسیع و گستردة آن شامل آداب و رسوم، جشن­ها و آیین­ها، سنت­ها، باورها، اعتقادات و... در آثار بسیاری از شاعران و نویسندگان انعکاس داشته است. غزلیات شمس یا دیوان کبیر به عنوان یکی از غنی­ترین گنجینه­های فرهنگی زبان فارسی، به لحاظ وجود اجزای گوناگون فرهنگ عامه در آن از...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 15

صفحات  117- 140

تاریخ انتشار 2017-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023